Zoals daarnet bij de pagina 'hertogen' gezien, waren er verschillende manieren van machtsconsolidatie, zo konden gewesten verworven worden door middel van huwelijk, erfenis, afkoop of verovering. Het was vooral Filips de Goede (1396-1467) die er meester in was. Hieronder zie je een verklaring bij de begrippen, met telkens een voorbeeld uit de 'praktijk'.

Veroveringen of afkoop: de eerste, en meest voor de hand liggende, manier om de macht uit te breiden was om ervoor te vechten, gebieden te onderwerpen aan het gezag van de hertog, of door gewoon de machthebber af te kopen. Zo koopt Filips de Goede bijvoorbeeld in 1421 het graafschap Namen van Jan IV van Brabant

Erfopvolging: een andere logische manier om gebied en macht uit te breiden is door een erfenis. Zo gingen bijvoorbeeld de gebieden van Johanna van Brabant naar Margaretha van Male, de vrouw van Filips de Stoute. Margaretha erfde daarnaast ook het graafschap Vlaanderen wanneer haar vader overleed. Of denk maar aan hoe Filips de Goede in 1443 het hertogdom Luxemburg na de dood van zijn kinderloze nicht Elisabeth van Görlitz erfde.

Huwelijkspolitiek: dé manier om je macht uit te breiden, was door gunstige huwelijken te organiseren. Denk hierbij bijvoorbeeld aan het dubbelhuwelijk van Kammerrijk, of aan hoe Maximiliaan van Oostenrijk trouwde met Maria van Bourgondië en na haar dood al haar gebied kreeg. Net hetzelfde verhaal bij zijn tweede vrouw, die het hertogdom Milaan voor hem achterliet. Nog een voorbeeld nodig? Kijk dan naar Filips de Stoute, die trouwde met Margaretha van Male. Margaretha die, zoals hierboven al gezegd, aardig wat gebieden geërfd had van haar vader.

Diplomatie: de kunst en de vaardigheid van het voeren van overleg tussen twee groepen om daarmee een bepaald doel te bereiken, noemt men diploamtie. Meer specifiek worden met diplomatie de geformaliseerde relaties tussen (meestal onafhankelijke) politieke entiteiten bedoeld, meestal staten. Om op een vredevolle manier aan politiek te kunnen doen tussen de verschillende middeleeuwse staten, waren heel wat diplomatieke interventies nodig. Diplomatiek ging bijvoorbeeld Filips de Goede veel voorzichtiger te werk dan zijn voorganger en opvolger, Jan zonder Vrees of Karel de Stoute. Hij nam zelden direct deel aan het conflict, maar maakte bijvoorbeeld wel handig gebruik van de strijd tussen Frankrijk en Engeland tijdens de Honderdjarige Oorlog. In 1423 sloot hij met het Verdrag van Amiens een alliantie met de Engelse regent en met het hertogdom Bretagne via huwelijken. 

Aanzien: In 1430 stichtte Filips de Goede de exclusieve Orde van het Gulden Vlies om daarmee zijn dynastie nog meer aanzien te verlenen. Enkele symbolen van deze orde, met name het Bourgondisch kruis en de vuurslag, zouden ook staatkundige symbolen van de Bourgondische en later de Habsburgse Nederlanden worden. 

Oefeningen

Maak de Bookwidgets om te controleren of je de begrippen kent.